‘Ăn bánh chưng bánh tét không quên tập luyện’
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Có một ‘thương hiệu’ Shakhtar!
Những nụ cười duyên dáng, những cái vẫy tay chào thân thương cùng với sự háo hức chính là cảm xúc của hơn 1.200 em học sinh đến từ các trường THPT ở hai huyện Bố Trạch và Quảng Ninh (Quảng Bình) khi được tham dự chương trình Tư vấn mùa thi 2025 do Báo Thanh Niên phối hợp với Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Bình tổ chức tại Trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp.Để tạo điều kiện thuận lợi cho các em học sinh ở Quảng Bình, Báo Thanh Niên phối hợp với Agribank chi nhánh Bắc Quảng Bình đã hỗ trợ phương tiện đưa đón các em học sinh tại hai địa phương nói trên, thuận tiện vượt quãng đường xa để về tham gia chương trình Tư vấn mùa thi.Đồng hành cùng chương trình, Vietcombank Quảng Bình cũng đã tổ chức hoạt động mở tài khoản ngân hàng. Các học sinh sẽ được các cán bộ, nhân viên Vietcombank Quảng Bình hướng dẫn chi tiết cách đăng ký tài khoản và dành tặng các món quà thú vị cho các em học sinh. Đây là thời điểm hợp lý để mỗi học sinh có một tài khoản ngân hàng cá nhân, thuận tiện cho việc học tập, công việc sắp tới, đặc biệt là với các bạn học sinh lớp 12 sắp sửa bước vào đại học.
36 năm cuộc chiến đấu bảo vệ Vị Xuyên (12.7.1984 – 12.7.2020): Giữ chốt
Bản tin Xem nhanh 12h ngày 23.2.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Một vụ cướp táo tợn đã xảy ra tại một cửa hàng FPT Shop ở TP.HCM. Điều đáng nói, thủ phạm lại là một sinh viên năm cuối đang nợ nần vì game. Vụ việc này gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng nghiện game và những hệ lụy khó lường mà nó gây ra, đặc biệt là đối với giới trẻ.Ngày 22.2, theo bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM, bị cáo Võ Chí Thành (32 tuổi, quê Đà Nẵng) đã bị tuyên án 12 năm 6 tháng tù về tội "lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Cùng với đồng phạm là Phạm Hồng Cẩm (đã chết), Thành là nhân viên bảo vệ của một công ty dịch vụ bảo vệ, làm việc tại chung cư SCREC, quận 3. Lợi dụng sự tin tưởng của cư dân giao chìa khóa xe cho mình, Cẩm và Thành đã nhiều lần lấy trộm xe hơi của cư dân đem đi cầm cố.Cụ thể, vào tháng 11.2022, Cẩm và Thành đã thực hiện một loạt hành vi phạm tội. Ngày 22.11, cả hai lấy xe BMW của cư dân đi cầm ở Bình Dương với giá 50 triệu đồng. Ba ngày sau, Thành lấy xe Mercedes của cư dân mang đi cầm ở Gò Vấp. Ngày 27.11, cả hai tiếp tục lấy xe Audi (chưa rõ chủ sở hữu) đem đi cầm. Ngoài ra, Cẩm còn tự ý lấy 3 xe khác của cư dân mang đi cầm cố.Vụ việc bị phát hiện khi một đồng nghiệp của Thành báo công an. Thành bị bắt vào ngày 8.12.2022 và đã thừa nhận hành vi phạm tội. Võ Chí Thành khai đã dùng tiền chiếm đoạt được vào việc đánh bạc qua mạng. Theo định giá, tổng giá trị tài sản mà Thành chiếm đoạt là hơn 3 tỉ đồng, còn Cẩm là hơn 6 tỉ đồng. Cơ quan chức năng đã thu hồi các tài sản và trả lại cho chủ xe.Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, việc tối ưu hóa chi phí là một yếu tố sống còn đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Một trong những giải pháp được nhiều người lựa chọn là chuyển sang thuê mặt bằng trong hẻm, nơi có chi phí thuê rẻ hơn so với mặt tiền đường lớn, từ đó cũng dần hình thành nên một xu hướng thuê mặt bằng. Tuy nhiên, kinh doanh trong hẻm cũng đòi hỏi những chiến lược riêng để thu hút khách hàng và tạo dựng thương hiệu.Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 24.2.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.
Theo kết quả điều tra, trưa 13.12.2024, Công an Q.Tân Bình phát hiện P.M.P và L.H.A.T (cùng 19 tuổi) chở nhau trên xe máy chạy trên đường Nguyễn Chánh Sắt (P.13, Q.Tân Bình), cùng kiện hàng có dấu hiệu nghi vấn nên tiến hành kiểm tra.Tại đây, công an phát hiện có 1 gậy dùi 3 khúc, 1 bình xịt hơi cay, 1 dụng cụ bắn điện cùng 3 viên đạn.Cả 2 khai đều là nhân viên giao hàng của hãng xe công nghệ. Trưa cùng ngày, T. nhận đơn hàng trên và vận chuyển từ đường Bạch Đằng đến đường Nguyễn Chánh Sắt.Mở rộng điều tra, công an xác định người giao hàng cho T. và P. là Huỳnh Châu Long (32 tuổi, ở Q.Gò Vấp) nên mời về làm rõ. Khai với công an, Long cho biết mua roi điện, bình xịt hơi cay, còng số 8, súng bắn đạn cao su từ một người thông qua ứng dụng Telegram. Để tránh bị phát hiện, Long sử dụng tài khoản ngân hàng của em họ khi giao dịch. Long kinh doanh các mặt hàng trên từ năm 2023 tới nay.Ngày 30.11.2024, Long mua 6 kiện hàng gồm 50 súng bắn điện, 60 đèn pin chích điện, 60 bình xịt hơi cay, 100 còng số 8 với tổng số tiền gần 90 triệu đồng.Khám xét nơi ở của người này, công an thu giữ 45 khẩu súng ngắn, 249 viên đạn, 5 hộp tiếp đạn, 30 bộ dụng cụ bắn điện, 175 dụng cụ chích điện; gần 500 bình xịt hơi cay, 200 gậy dùi ba khúc, hơn 210 đèn pin chiếu sáng kết hợp chích điện, 60 còng số 8.Lực lượng chức năng xác định Trần Bá Lộc là người bán số hàng trên cho Long nên bắt giữ. Công an Q.Tân Bình mở rộng vụ án để điều tra, đồng thời củng cố hồ sơ xử lý với Long về hành vi mua bán trái phép công cụ hỗ trợ.
Lên núi Bà Đen gặp ca sĩ nổi tiếng, 'giải nhiệt' với màn pháo hoa mãn nhãn
Generative Wallpaper ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra hình ảnh 4K tùy chỉnh, không chỉ nâng cao chất lượng hiển thị mà còn mang đến trải nghiệm cá nhân hóa độc đáo cho người dùng.Ông Cheolgi Kim, Phó chủ tịch Bộ phận kinh doanh màn hình hiển thị tại Samsung Electronics, chia sẻ: "Generative Wallpaper mang đến một bước đột phá trong việc cá nhân hóa trên màn hình của khách hàng, cho phép họ tùy chỉnh TV theo phong cách riêng. Chúng tôi tiếp tục đẩy giới hạn của công nghệ AI để cách mạng hóa trải nghiệm giải trí tại gia và tái định hình cách người dùng tương tác với màn hình của mình".Thông qua Generative Wallpaper, Samsung không chỉ cung cấp hình ảnh chất lượng cao mà còn tạo ra sự hòa quyện hoàn hảo với không gian sống, mang lại bầu không khí ấm áp và sống động. Tính năng này sẽ được tích hợp trong Chế độ Ambient, biến chiếc TV của người dùng thành một tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số, hiển thị hình ảnh được chọn lọc cùng thông tin hữu ích như dự báo thời tiết, tin tức và thời gian.Người dùng có thể dễ dàng truy cập tính năng này qua menu "Chế độ Ambient", lựa chọn từ các chủ đề như "Happy Holiday" (Ngày Lễ Vui Vẻ) hoặc "Party" (Tiệc tùng). Công nghệ AI tiên tiến của Samsung sẽ tự động tạo ra những hình ảnh 4K tuyệt đẹp, phù hợp với không gian sống và sở thích cá nhân của từng người dùng.Tính năng Generative Wallpaper ra mắt tại Hàn Quốc, Bắc Mỹ và châu Âu vào tháng 10 trước khi được triển khai rộng rãi trên toàn cầu vào năm 2025.
